پسوریازیس نوعی بیماری خود ایمنی است که به اسم صدفک یا صدف پوست هم شناخته می‌شود. که به در این بیماری رشد بی رویه سلول های پوستی در یک ناحیه از پوست سبب پوسته پوسته شدن و حتی زخم های پوستی می‌شود. مثلا در حالت طبیعی پوست بدن هر 10 تا 30 روز عوض می‌شود یعنی با سلول های پوستی جدید جایگزین می‌شود. اما در psoriasis هر 3تا 4 روز پوست با سلول های جدید جایگزین می‌شود.
ژنتیک در این بیماری نقش دارد، اما این بیماری مسری نیست. پس اگر پدر یا مادرتان این بیماری را داشته باشند احتمال اینکه شما یا فرزندانتان این بیماری را داشته باشید زیاد است.
صدفک معمولا در نواحی پوست سر، آرنج و زانو ها دیده می‌شود و بیشتر اوقات در بزرگسالی بروز میکند و ممکن است شما این عارضه را داشته باشید اما تا سنین بزرگسالی در بدن نهفته باشد.
این بیماری دارای اوج و فرود هست یعنی دوره هایی وجود دارد که بیماری در بدن شعله ور می‌شود و به اوج خود می‌رسد اما در دوره هایی هم کاملا ناپدید می‌گردد. البته ظهور بیماری ممکن است با یک اتفاق بد که سبب استرس و اضطراب شده ارتباط داشته باشد.
علائم رایج بیماری پسوریازیس عبارتند از:
- پلاک‌های قرمز، ضخیم و پوسته‌دار: این پلاک‌ها می‌توانند از چند میلی‌متر تا چند سانتی‌متر قطر داشته باشند و ممکن است خارش دار یا دردناک باشند.
- پوست خشک و ترک‌خورده: ترک‌ها ممکن است عمیق و دردناک باشند و خونریزی کنند.
- خارش و سوزش: خارش و سوزش در ناحیه پلاک‌ها می‌تواند خفیف تا شدید باشد.
- درد و سفتی مفاصل: در برخی افراد، پسوریازیس می‌تواند باعث التهاب و درد مفاصل (آرتریت پسوریاتیک) شود.
- ناخن‌های ضخیم و تغییر شکل یافته: ناخن‌ها ممکن است ضخیم، شکننده و دارای فرورفتگی یا لکه‌های روغنی باشند.
انواع پسوریازیست:
انواع مختلفی از پسوریازیس وجود دارد که هر کدام علائم خاص خود را دارند. شایع‌ترین نوع بیماری، پسوریازیس پلاکی است در ادامه انواع این بیماری را معرفی و بررسی خواهیم کرد. انواع psoriasis را می‌توان به این شکل برشمرد:
پسوریازیس پلاکی:
پسوریازیس پلاکی شایع ترین نوع این بیماری است. حدود 80 تا 90 درصد افراد مبتلا به بیماری psoriasis، پسوریازیس پلاکی دارند.
پسوریازیس معکوس:
این نوع از پسوریازیس در چین های پوست شما ظاهر می‌شود. باعث ایجاد پلاک های نازک بدون فلس می‌شود.
پسوریازیس روده ای:
پسوریازیس روده ممکن است پس از گلودرد ناشی از عفونت استرپتوکوک ظاهر شود . به نظر می رسد لکه های پوسته پوسته کوچک، قرمز و قطره ای شکل هستند و اغلب کودکان و بزرگسالان جوان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
پسوریازیس پوسچولار:
پسوریازیس پوسچولار دارای برجستگی های کوچک و پر از چرک در بالای پلاک ها است.
پسوریازیس اریترودرمیک:
این یک نوع شدید صدفک است که ناحیه بزرگی (بیش از 90٪) از پوست شما را تحت تاثیر قرار می دهد. باعث تغییر رنگ گسترده پوست و ریزش پوست می شود.
سبوپسوریازیس:
این نوع معمولاً روی صورت و پوست سر شما به صورت برجستگی ها و پلاک هایی با پوسته های چرب و زرد ظاهر می شود. این وضعیت تلاقی بین پسوریازیس و درماتیت سبورئیک است .
پسوریازیس ناخن:
پسوریازیس ناخن باعث تغییر رنگ پوست، ایجاد حفره و تغییر در ناخن های دست و پا می‌شود.
صدفک چه قسمتی از بدن من را تحت تاثیر قرار می‌دهد؟
زخم ها یا بثورات پسوریازیس می‌تواند در هر نقطه از پوست شما ظاهر شود. که بروز آن ها در موارد نواحی زیر شایع است:
- آرنج و زانو.
- صورت و داخل دهان شما.
- پوست سر
- ناخن های دست و پا.
- اندام تناسلی .
- پایین کمر.
- کف دست و پا .
در بیشتر افراد، psoriasis ناحیه کوچکی از پوست آنها را می‌پوشاند. در موارد شدید، پلاک ها به هم متصل می‌شوند و ناحیه بزرگی از بدن شما را می‌پوشانند فرا می‌گیرند.
چه چیزی باعث پسوریازیس می‌شود؟
یک سیستم ایمنی بیش از حد واکنشی که باعث ایجاد التهاباتی در پوست به نام پسوریازیس می‌شود.
اگر به صدف پوست مبتلا هستید، سیستم ایمنی بدن شما قرار است مهاجمان خارجی مانند باکتری ها را از بین ببرد تا شما را سالم نگه دارد و از بیمار شدن شما جلوگیری کند. در عوض، سیستم ایمنی بدن شما می‌تواند سلول های سالم را با مهاجمان خارجی اشتباه بگیرد. در نتیجه، سیستم ایمنی بدن شما التهاب یا تورم ایجاد می کند که روی سطح پوست خود به صورت پلاک های پوستی دیده می‌شود.
معمولاً تا 30 روز طول می کشد تا سلول های جدید پوست رشد کرده و جایگزین سلول های قدیمی پوست شوند. سیستم ایمنی بیش از حد واکنشی شما باعث می شود که جدول زمانی رشد سلول های جدید پوست به سه تا چهار روز تغییر کند. سرعت سلول های جدید جایگزین سلول های قدیمی باعث ایجاد پوسته ها و ریزش مکرر پوست در بالای پلاک های پوستی می‌شود.
راه های درمان پسوریازیس:
psoriasis یا صدف پوست عملا درمانی ندارد اما راه هایی وجود دارد که بتوان علایم آن را کاهش و یا از بروز آن پیشگیری کرد.
روش های درمان پسوریازیس یا صدف پوست
این نوع بیماری یک بیماری مزمن پوستی است که درمانی قطعی ندارد. با این حال، روش‌های درمانی مختلفی برای کنترل علائم آن وجود دارد که به نوع و شدت بیماری بستگی دارد.
برخی از روش‌های درمانی رایج پسوریازیس عبارتند از:
- داروهای موضعی: این داروها مستقیماً روی پوست استعمال می‌شوند و می‌توانند شامل کرم‌ها، پمادها، لوسیون‌ها و ژل‌ها باشند. برخی از داروهای موضعی رایج برای psoriasis عبارتند از کورتیکواستروئیدها، اسید سالیسیلیک، کول تار(Coal Tar)، ویتامین D و مهارکننده‌های کالمودولین.
- داروهای خوراکی: این داروها به صورت قرص یا کپسول مصرف می‌شوند و می‌توانند شامل متوترکسات، آکیتورتین، سیکلوسپورین و آپره‌میلاست باشند.
- نور درمانی: این روش درمانی از نور ماوراء بنفش یا لیزر برای درمان پلاک‌های پسوریازیس استفاده میکند. در ایران برای انجام نور درمانی میتوانید به بیمارستان رازی تهران مراجعه کنید.
- بیولوژیک‌ها: این داروها جدیدترین روش درمانی برای پسوریازیس هستند و با تزریق یا انفوزیون به بدن انجام می‌شوند. بیولوژیک‌ها سیستم ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهند و از التهاب و تکثیر سلول‌های پوستی جلوگیری می‌کنند.
درمان های خانگی پسوریازیس:
علاوه بر درمان‌های پزشکی، برخی از روش‌های درمانی خانگی نیز می‌توانند به تسکین علائم صدفک کمک کنند، مانند:
- حمام کردن با آب ولرم و استفاده از مرطوب کننده: این کار می‌تواند به مرطوب شدن پوست و کاهش خارش و سوزش کمک کند.
- قرار گرفتن در معرض نور آفتاب: نور خورشید می‌تواند به بهبود پلاک‌های این بیماری کمک کند. با این حال، مهم است که در معرض نور خورشید زیاد قرار نگیرید و از کرم ضد آفتاب استفاده کنید.
- استفاده از رژیم غذایی سالم: خوردن غذاهای سالم و مغذی می‌تواند به سلامت کلی بدن شما کمک کند و ممکن است علائم psoriasis را بهبود بخشد. و همچنین مکمن است با مصرف یک ماده غذایی خاص علائم شما تشدید شود پس باید به مواد غذایی که مصرف میکنید توجه داشته باشید تا در صورت بروز علائم از مصرف مجدد آن خوددای کنید.
- کاهش استرس: استرس می‌تواند علائم پسوریازیس را بدتر کند. یافتن راه‌هایی برای مدیریت استرس، مانند یوگا، مدیتیشن یا تنفس عمیق، می‌تواند مفید باشد.
مهم است که در مورد بهترین روش درمانی برای خود با پزشک خود صحبت کنید. پزشک شما می‌تواند نوع و شدت بیماری شما را ارزیابی کند و یک برنامه درمانی مناسب برای شما ایجاد کند.
اهمیت تقویت سیستم ایمنی بدن در صدف پوست (psoriasis)
همانطور که گفته شد، پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله میکند. این امر باعث می‌شود که سلول‌های پوست به سرعت تکثیر شوند و در سطح پوست تجمع پیدا کنند، که منجر به ایجاد پلاک‌های قرمز، ضخیم و پوسته‌دار می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که بین ضعف سیستم ایمنی بدن و ابتلا به صدفک ارتباط وجود دارد. افرادی که سیستم ایمنی ضعیف‌تری دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. همچنین، افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، بیشتر در معرض ابتلا به سایر بیماری‌های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و بیماری التهابی روده نیز هستند. پس تقویت سیستم ایمنی برای این افراد بسیار مهم است ومی‌تواند به کاهش علائم پسوریازیس و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به این بیماری کمک کند.
برخی از روش‌های تقویت سیستم ایمنی بدن عبارتند از:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم و متعادل: مصرف میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و پروتئین های بدون چربی می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند.
- ورزش منظم: ورزش و فعالیت فیزیکی منظم می‌تواند به تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش التهاب کمک کند.
- خواب کافی: خواب کافی برای سلامت سیستم ایمنی بدن ضروری است.
- کاهش استرس: استرس می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. یافتن راه‌هایی برای مدیریت استرس، مانند یوگا، مدیتیشن یا تنفس عمیق، می‌تواند مفید باشد.
- مصرف مکمل‌های غذایی: برخی از مکمل‌های غذایی، مانند ویتامین D،ویتامین E، پروبیوتیک‌ها و اسیدهای چرب امگا 3 و…می‌توانند به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کنند. توجه داشته باشید که برخی از ویتامین ها مانند ویتامین دی در واقع “تنظیم کننده “سیستم ایمنی هستند و از یک طرف در پیشگیری از عفونت ها موثرند و از طرفی ریسک بروز بیماری های خودایمنی را کاهش می‌دهند.
شما میتوانید این محصولات و مکمل های دارویی را در بهبود این بیماری استفاده نمایید:
- برای کمبود ویتامین D
- برای کمبود ویتامین E
و به صورت کلی برای تقویت سیستم ایمنی بدن خود میتوانید از این مکمل های دارویی نوتری پاد استفاده نمایید:
برخی مطالعات نشان داده‌اند که ویتامین K ممکن است با خواص ضد التهابی به کاهش التهابات پوستی کمک کند پس ترکیب ویتامین دی و کا در محصول نوتری پاد برای بیماری پسوریازیس موثر است.اما مهم است که قبل از مصرف هر گونه مکمل غذایی با پزشک خود صحبت کنید.
نتیجه :
تمامی درمان هایی که گفته شد سبب کاهش علائم و جلوگیری از بروز پسوریازیس می‌شوند و اما نتیجه گیری از آنها صددرصد نیست پس بهترین و کارامد ترین روش تقویت سیستم ایمنی بدن است. در کنار تقویت سیستم ایمنی بدن، درمان‌های مختلفی برای این بیماری وجود دارد که می‌توانند به کنترل علائم صدف پوست کمک کند. همانطور که گفتیم این درمان‌ها شامل داروهای موضعی، داروهای خوراکی، نور درمانی و بیولوژیک‌ها می‌شود.
پزشک شما می‌تواند با توجه به نوع و شدت بیماری شما، بهترین روش درمانی را برای شما تجویز کند.