مکمل های دوران بارداری چه مکمل هایی هستند؟

مکملهای دوران بارداری محصولاتی هستند که متناسب با نیاز زنان باردار تولید شده اند تا ویتامین‌ها و مواد معدنیِ مورد نیاز برای مادر و جنین را به بدنشان برسانند. پزشک شما ممکن است به شما توصیه کند که هنگام شروع برنامه ریزی برای بارداری و همچنین حین دوران بارداری، از آنها استفاده کنید.

داشتن یک رژیم غذایی سالم برای همه افراد جامعه و به ویژه زنان باردار ضروری است. در عین حال مصرف یک مکمل ویژه دوران بارداری برای کمک به پوشش هر گونه شکاف احتمالی بین یک تغذیه ایده آل و نیازهای مادر و جنین در این دوره حساس اقدامی مناسب است.

 

در مکمل های ویژه دوران بارداری به دنبال حضور چه ویتامین ها و مواد معدنی باشیم؟

در دوران بارداری جنین تمام مواد مغذی لازم را از بدن مادر دریافت می کند. بنابراین ممکن است در دوران بارداری نیاز به برخی از ویتامین ها و مواد معدنی بیشتر از زمان پیش از بارداری باشد. از طرفی برخی ویتامین ها مانند ویتامین آ و مشتقات آن لازم است با احتیاط بیشتری در زمان بارداری استفاده شوند چرا که ممکن است اثرات سوء بر رشد و نمو جنین یا تکامل آن داشته باشند، هر چند کمبود آنها نیز مسئله ساز است.

همه مواد مغذی مهم هستند، اما این شش ماده نقش کلیدی در رشد و تکامل کودک شما در دوران بارداری دارند:

• اسید فولیک
• آهن
• کلسیم
• ویتامین دی
• DHA
• ید

به جز موارد فوق ویتامین ها و مواد معدنی دیگری همچون ویتامین ث، ویتامین ب1 (تیامین)، ویتامین ب2 (ریبوفلاوین)، ویتامین ب3 ( نیاسین)، ویتامین ب12، ویتامین ای و زینک (روی) نیز حائز اهمیت هستند.

در ادامه به توضیحاتی در خصوص این ویتامین ها و مواد معدنی خواهیم پرداخت.

اسید فولیک

اسید فولیک از جمله موادی است که کمبود آن به ویژه در هفته های اول بارداری بسیار آسیب زا است. شکل گیری طبیعی طناب عصبی درهفته های اول بارداری متاثر از اسید فولیک است و کمبود در اسید فولیک منجر به نقایص جنینی جدی می شود. پس اگر احتمال بارداری برای شما وجود دارد، باید اسید فولیک مصرف کنید و مصرف اسید فولیک می تواند از نقایص مادرزادی که بر مغز و نخاع کودک تأثیر می گذارد، جلوگیری کند.  از این جهت اسید فولیک جزء ویتامین هایی است که حتی مصرف آن از ماه های قبل از بارداری باید مد نظر قرار گیرد. بعضی از متخصصین توصیه می کنند همه ی زنانی که در سنین باروری هستند از مکمل اسید فولیک استفاده کنند. توجه داشته باشید که نقص لوله عصبی در هفته های اول بارداری ایجاد می شود، قبل از اینکه بسیاری از زنان بدانند باردار هستند. (حدودا نیمی از بارداری ها برنامه ریزی نشده اند.) در برخی کشورها مواد غذایی را از اسید فولیک غنی می کنند تا نسبت به رفع کمبود نسبت به این ویتامین مهم در سطح جامعه اطمینان حاصل شود.

به طور کلی توصیه بر آنست که تمام زنانی که در سنین بارداری هستند ، روزانه 400 میکروگرم اسید فولیک مصرف کنند . نیاز به اسیدفولیک در زمان بارداری افزایش می یابد و ترجیحا باید روزانه 600 میکروگرم اسیدفولیک مورد استفاده قرار گیرد. مصرف اسید فولیک باید 3 ماه قبل از بارداری شروع شود و تا 12 هفته اول بارداری ادامه یابد. اگر بارداری بدون برنامه‌ریزی قبلی اتفاق بیفتد، لازم است به‌محض اطلاع از حاملگی، مصرف این مکمل شروع شود.

اگر پیشتر نوزادی با نقص لوله عصبی داشته اید، باید در مورد اسید فولیک با پزشک خود مشورت کنید. مطالعات نشان داده اند در صورت داشتن نوزادی با این نقص، مصرف دوزهای بالاتر(تا 4000 میکروگرم در روز) حداقل یک ماه قبل و در طول سه ماهه اول بارداری ممکن است کمک کننده باشد.

چه غذاهایی حاوی اسید فولیک هستند ؟

• سبزیجات دارای برگ سبز (البته با پخته شدن سبزیجات، مقدار زیادی از اسید فولیک موجود در آنها از بین می‌رود. به همین دلیل توصیه می‌شود که این سبزیجات به‌صورت خام استفاده شوند.)
• مغزها مانند مغز گردو و آجیل
• لوبیا
• میوه های خانواده مرکبات
• تخم مرغ

با توجه به اهمیت اسید فولیک در زمان بارداری حتی اگر می‌توانید اسید فولیک را از غذا دریافت کنید، بهتر است از مکمل‌ها به عنوان پشتیبان استفاده نمایید.

آهن چه نقش هایی در بدن دارد؟

آهن یک ماده معدنی است. بدن شما از آهن برای ساخت هموگلوبین استفاده می کند (پروتئین موجود در گلبولهای قرمز خون که به انتقال اکسیژن از ریه ها به بقیه بدن کمک می کند). آهن به بدن شما کمک می کند تا گلبول های قرمز بیشتری بسازد. این سلول‌های خونی اکسیژنی را که برای رشد کودک نیاز است به او می‌رسانند.

نیاز به آهن در دوران بارداری دو برابر بیش از زمان قبل از بارداری است. بدن به این آهن نیاز دارد تا خون بیشتری بسازد.

در دوران بارداری بدن روزانه به ۲۷ میلی گرم آهن نیاز دارد که بیشتر از زمان قبل از بارداری است.

آهن را از چه منابع غذایی می توان دریافت کرد؟

شما می توانید آهن را از منابع غذایی دریافت کنید. منابع خوب آهن عبارتند از:

• گوشت قرمز، مرغ و غذاهای دریایی
• سبزیجات دارای برگ سبز مانند اسفناج
• لوبیا
• آجیل
• کشمش
• میوه های خشک

چه چیزهایی جذب آهن را افزایش یا کاهش می دهند؟

توجه داشته باشید که غذاهای حاوی ویتامین C می توانند میزان جذب آهن را افزایش دهند. بهتر است هر روز غذاهایی مانند آب پرتقال، گوجه فرنگی، توت فرنگی و گریپ فروت مصرف کنید.

نکته مهم دیگر آنکه کلسیم، قهوه، چای، زرده تخم مرغ، فیبر و دانه های سویا می توانند مانع جذب آهن در بدن شوند. سعی کنید هنگام دریافت غذاهای غنی از آهن، از خوردن این موارد اجتناب کنید.

در صورت عدم دریافت مقدار کافی از آهن چه مشکلات مرتبط با بارداری ممکن است بروز کند؟

اگر در دوران بارداری آهن کافی دریافت نکنید، احتمال بروز این مشکلات در شما بیشتر خواهد بود:

• عفونت ها
• کم خونی: هموگلوبین کافی برای خون ساخته نمی شود و انتقال اکسیژن دچار مشکل می شود. نتیجه آن احساس خستگی، ریزش مو و مشکلات متعدد دیگر است.
• خستگی: حتی با میزان کمی از فعالیت، احساس خستگی یا فرسودگی می کنید.
• تولد زودرس: این بدان معناست که کودک شما زودتر از موعد یعنی قبل از هفته 37 بارداری متولد می شود.
• وزن کم هنگام تولد: یعنی نوزاد شما با وزن کمتر از 5 پوند (یعنی حدودا 2.5 کیلوگرم) به دنیا بیاید.

کلسیم

• کلسیم یک ماده معدنی است که به رشد استخوان ها، دندان ها، عملکرد طبیعی قلب و ماهیچه ها و اعصاب کودک شما کمک می کند. در دوران بارداری، روزانه به 1000 تا 1200 میلی گرم کلسیم نیاز دارید. شما می توانید این مقدار را با مصرف مکمل در دوران بارداری و خوردن غذاهایی که کلسیم زیادی در آن وجود دارد، دریافت کنید.

کلسیم را از چه مواد غذایی می توان دریافت کرد؟

منابع خوب کلسیم عبارتند از:

• لبنیات (شیر، پنیر و ماست)
• کلم بروکلی و کلم پیچ
• شلغم
• بادام

اگر در دوران بارداری کلسیم کافی دریافت نکنید، بدن شما آن را از استخوان های شما می گیرد و به نوزادتان می دهد. این می تواند باعث ایجاد بیماری هایی مانند پوکی استخوان در مراحل بعدی زندگی شود. پوکی استخوان باعث می شود استخوان های شما نازک شده و به راحتی بشکنند.

ید

ید یک ماده معدنی است که بدن شما برای ساختن هورمون های تیروئیدی به آن نیاز دارد، ید به بدن کمک می کند تا انرژی غذا را ذخیره کند و به مصرف برساند. در دوران بارداری برای کمک به رشد سیستم عصبی جنین، به ید نیاز دارید.

سیستم عصبی (مغز، نخاع و اعصاب) به کودک شما کمک می کند حرکت کند، فکر کند و احساس کند.

• در دوران بارداری روزانه به 220 میکروگرم ید نیاز دارید. همه مکمل های دوران بارداری حاوی ید نیستند، بنابراین مطمئن شوید که غذاهای حاوی ید را مصرف کنید. از پزشک خود بپرسید که آیا نیاز به مصرف مکمل ید دارید یا خیر.

کدام منابع غذایی غنی از ید هستند؟

منابع خوب ید عبارتند از:

• ماهی
• شیر، پنیر و ماست
• غلات و نان غنی شده (برچسب بسته را بررسی کنید)
• نمک یددار (برچسب بسته را بررسی کنید)

کمبود ید در دوران بارداری چه عوارضی به دنبال خواهد داشت؟

ید برای عملکرد سالم تیروئید زنان در دوران بارداری حیاتی است.

کمبود ید می تواند باعث بروز موارد زیر شود:

• سقط جنین
• مرده زایی
• توقف رشد فیزیکی
• ناتوانی یا عقب ماندگی ذهنی شدید
• ناشنوایی

ویتامین D چیست و در دوران بارداری چه نقشی دارد؟

• ویتامین D به بدن شما کمک می کند تا کلسیم را جذب و مدیریت کند. همچنین به عملکرد اعصاب، ماهیچه ها و سیستم ایمنی بدن شما کمک می کند.
• ویتامین D به رشد استخوان ها و دندان های کودک شما کمک می کند.
• در دوران بارداری، هر روز به 600 واحد بین المللی ویتامین D نیاز دارید. این مقدار را می توانید از غذا یا از مکمل های دوران بارداری دریافت کنید.

کدام موادغذایی غنی از ویتامین دی هستند؟

منابع خوب ویتامین D عبارتند از:

• ماهی های چرب مانند سالمون
• شیر و غلاتی که ویتامین D به آن اضافه شده است (برچسب فرآورده را بررسی کنید)

DHA چیست و در زمان بارداری چه اهمیتی دارد؟

دوکوزاهگزانوئیک اسید یاDHA  نوعی چربی به نام اسید چرب امگا 3 است که به رشد و تکامل کمک می کند. در دوران بارداری، برای کمک به رشد مغز و چشم کودک به DHA نیاز دارید. مطالعات نشان می دهد که امگا 3 می تواند خطر زایمان زودرس و تولد نوزاد با وزن کم را کاهش دهد. همه ویتامین های دوران بارداری حاوی DHA نیستند، بنابراین از پزشک خود بپرسید که آیا نیاز به مصرف مکمل DHA دارید یا خیر؟ در دوران بارداری، توصیه می شود که زنان هر هفته 8 تا 12 اونس غذاهای دریایی کم جیوه استفاده کنند.

DHA و اسیدهای چرب امگا-3 در چه منابع غذایی یافت می شوند؟

منابع غذای خوب DHA  و اسیدهای چرب امگا-3 عبارتند از:

• شاه ماهی، سالمون، قزل آلا و میگو
• مغزها مانند مغز گردو، بادام و پسته
• آب پرتقال
• شیر
• تخم مرغ هایی که DHA به آنها اضافه شده است (برچسب بسته را بررسی کنید)

به جز موارد فوق یک مکمل زمان بارداری می تواند حاوی ویتامین ها و مواد معدنی دیگر مانند بیوتین و دیگر ویتامین های گروه ب، ویتامین کا، ویتامین ای، مس، منگنز، منیزیم و سلنیوم باشد.

زمان شروع مصرف مکمل های دوران بارداری

• بهترین زمان برای شروع مصرف مکمل های دوران بارداری قبل از بارداری است. اسید فولیک بسیار مهم است. برای جلوگیری از نقایص مادرزادی، باید حداقل یک ماه قبل از اقدام به بارداری، مصرف مکمل اسید فولیک را شروع کنید.
• برخی از پزشکان توصیه می کنند که تمام زنانی که می توانند بچه دار شوند، ویتامین های دوران بارداری را مصرف کنند، حتی اگر قصد بارداری ندارند.