مکمل های حاوی کلسیم و اجزاء جانبی

 کلسیم یک ماده مغذی ضروری است که در بسیاری از غذاها مانند محصولات لبنی یافت می شود. استخوان ها و دندان ها حاوی بیش از 99 درصد کلسیم بدن انسان هستند.

در واقع استخوان ها همیشه در حال تجزیه و بازسازی هستند یعنی پیوسته نو می شوند. کلسیم برای این فرآیند مورد نیاز است، اما غلظت کلسیم در بدن با افزایش سن کاهش می یابد. مصرف مکمل های کلسیم به بازسازی و قوی ماندن استخوان ها کمک می کند. قلب، اعصاب و سیستم انعقاد خون نیز به کلسیم نیاز دارند. بسیاری از افراد معمولاً برای درمان و پیشگیری از سطوح پایین کلسیم، گرفتگی عضلات، پوکی استخوان و نرم شدن استخوان ها، کلسیم را از طریق خوراکی مصرف می کنند. کلسیم به ویژه برای افرادی که در معرض کاهش تراکم استخوان یا پوکی استخوان هستند مفید است. مثلا در افرادی که داروهایی به نام کورتیکواستروئید (کورتون) مصرف می کنند، در افراد مسن و به ویژه خانم ها بعد از یائسگی و افرادی که به هر دلیلی به اندازه کافی از طریق رژیم غذایی کلسیم دریافت نمی کنند. در افراد مبتلا به نارسایی کلیه و هیپرپاراتیروئیدی (پرکاری غده پاراتیروئید) که سطح هورمون پاراتیروئید بیش از حد بالا است مصرف کلسیم سطح این هورمون را کاهش می دهد.

همچنین مصرف مقادیر کافی کلسیم، چه از طریق رژیم غذایی و چه از طریق مکمل ها، برای جلوگیری از تحلیل رفتن استخوان ها و درمان پوکی استخوان موثر است. مصرف خوراکی کلسیم، به تنهایی یا همراه با ویتامین D، به پیشگیری از شکستگی در افراد مبتلا به پوکی استخوان کمک می کند.

حسب شواهد علمی فعلی زمانی که کلسیم در مقادیر توصیه شده یعنی مقدار کلی حدود 1000-1200 میلی گرم در روز استفاده شود، احتمالاً بی خطر بوده و رسیدن این مقدار کلسیم به بدن ضروری است. اما در حال حاضر مقادیر بیشتر به دلیل ریسک بروز عوارض جانبی توصیه نمی شود. برخی از این عوارض در کسانی که دچار کمبود ویتامین د و ویتامین کا باشند بیشتر ممکن است رخ دهند. به همین دلیل در بسیاری از فرآورده ها کلسیم با ویتامین د همراه شده است. همچنین ویتامین د ممکن است با ویتامین کا همراه شود. بر اساس راهنماهای بالینی جدید کشور امریکا حداقل میزان مورد نیاز از ویتامین دی 600 واحد در روز و برای افراد بالای 70 سال 800 واحد در روز می باشد. برای کاربست کلسیم در استخوان سازی مواد معدنی دیگر همچون منیزیم و زینک(روی) نیز ضروری هستند. از این رو در برخی مکملها منیزیم و زینک نیز با کلسیم همراه شده اند. باید توجه داشت که در خصوص املاح معدنی نوع ملح به کار رفته نیز ممکن است در میزان جذب و اثر بخشی موثر باشد. مثلا در مورد کلسیم و منیزیم ملح سیترات نسبت به ملح کربنات جذب بهتری دارد. ضمن اینکه جذب کلسیم سیترات و منیزیم کربنات متاثر از میزان اسیدی بودن دستگاه گوارش (pH) نیست. ازاین جهت منیزیم سیترات و کلسیم سیترات در کسانی که داروهای کاهنده ترشح اسید معده مانند امپرازول یا پنتوپرازول مصرف می کنند نیز جذب خوبی دارد. ویتامین دی و زینک عملکرد مهمی نیز در ارتباط با تنظیم و تقویت عملکرد سیستم ایمنی دارند. از این جهت فرآورده های حاوی کلسیم، منیزیم،  زینک و ویتامین دی را می توان مکمل تقویت کننده سیستم ایمنی نیز به حساب آورد. این فرآورده ها همچنین ممکن است برای بهبود هیپوکلسیمی (کاهش کلسیم خون) و هیپومنیزمی (کاهش منیزیم خون) در بیماران قادر به مصرف داروهای خوراکی مورد استفاده قرار گیرند. کلسیم و منیزیم در عملکرد طبیعی عضلات بدن هم بسیار حائز اهمیت هستند و این مکمل ها ازاین جهت نیز می توانند مفید باشند.

به طور کلی قبل از دریافت هرگونه مکمل با پزشک خود مشورت کنید. از مصرف روزانه بیش از 1000 تا 1200 میلی گرم کلسیم از طریق مکمل ها خودداری کنید مگر اینکه پزشکتان تجویز کرده باشد. مکمل های کلسیم همچنین بر جذب یا اثربخشی بسیاری از داروها تاثیر می گذارند (تداخل دارویی دارند). از جمله این داروها برخی آنتی بیوتیک ها مانند سیپروفلوکساسین و تتراسایکلین هستند. بین مصرف این داروها و مکمل های کلسیم حداقل باید 2 ساعت فاصله باشد. کلسیم همچنین جذب آهن را از مکمل های حاوی آهن کاهش می دهد. اگر همزمان با مکمل های کلسیم مکمل آهن نیز استفاده می کنید حتما بین آنها حداقل 2 ساعت فاصله بیندازید. تداخلات دارویی کلسیم محدود به این موارد نیست و لازم است شرح حال دارویی کاملی در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید تا دستورات لازم را نسبت به پیشگیری از تداخلات دارویی ارایه دهند.